ANKARA – Türkiye seçim havasına girerken, Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) takvimi de ilerliyor. YSK takvimine göre bazı kritik dönüm noktaları geride kaldı; Seçime girecek partiler netlik kazandı, ittifak protokolleri sunuldu ve cumhurbaşkanı adayları belirlendi.
Seçim sürecinin kritik adımlarından biri olan milletvekili adaylarını belirleme süreci devam ediyor. Siyasi partilerin milletvekili aday listelerini Yüksek Seçim Kurulu’na sunmaları için son tarih 9 Nisan. Önlerinde 8 gün kalan siyasi partilerin aday listelerini belirlemek için hummalı bir çalışma yapılıyor. Bazı siyasi partilerin de iki veya üç dönem kuralı, siyasetten yasaklanma ihtimali, bakan-vekil seçimi gibi adaylık sürecinde karar almalarını zorlaştıran sübjektif durumları bulunmaktadır.
AK PARTİ’DE ÜÇ DÖNEM STRESİ
İktidardaki 20. yılını geride bırakan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), tüzüğünde yer alan “Üç dönem milletvekili olamazsınız” hükmünün getirdiği sıkıntıları adaylık sürecinde yaşıyor. Daha önceki seçimlerde Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın girişimiyle esnetilen bu kuralın bu seçimlerde de istisnasız uygulanacağı belirtiliyor.
ERDOĞAN’IN 3 DÖNEM GÜÇLENDİRİLMESİNE İTİRAZI: YENİ GELENLER DE DENEYİM VERDİ
Geçtiğimiz haftalarda bu kuralın esnetileceği ve partideki bazı deneyimli isimlerin üç döngü kuralına takılıp kalsalar da yeniden milletvekili adayı olacağı kulise yansısa da, Cumhurbaşkanı Erdoğan, üç döngü kuralını uygulamaya kararlı. AK Parti küme yönetimi ve genel merkez yönetiminin bazı milletvekillerinin isimlerinin Erdoğan’a iletildiği bilgisini paylaştığı belirtilirken, Türkiye Gazetesi’nin haberine göre Erdoğan bu teklife “Hayır yeni gelenler de tecrübe kazanıyor” diyerek itiraz etti. .”
Geçmişte bakan ve genel başkan yardımcılığı yapan Küme Lideri İsmet Yılmaz, Küme Başkan Yardımcıları Bülent Turan ve Yılmaz Tunç, Mustafa Elitaş, Genel Başkan Yardımcıları Ali İhsan Yavuz, Hamza Dağ, Jülide Sarıeroğlu, Mehmet Özhaseki sıkışan isimler arasında yer aldı. AK Parti’de üç döngü iktidarında. Ahmet Aydın, Akif Çağatay Kılıç, Cevdet Yılmaz, Emrullah İşler, Usta Ünal, Öznur Çalık, Veysel Eroğlu gibi isimler var.
HDP’NİN ÖNÜNDEKİ İKİ SORUN: SİYASİ YASAK İMKANI VE İKİ DÖNEM KURALLARI
Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) adaylık kararını etkileyen önünde iki kritik konu var. Birincisi parti tüzüğündeki iki dönem kuralı, ikincisi ise partinin mevcut milletvekillerinin tamamına yakınının ve milletvekili olma potansiyeli taşıyan birçok ismin siyasi olarak yasaklanma ihtimali.
İKİ DEVRİMCİ KURALDA SINIRLI ESNEKLİK
Parti yönetimi, geçtiğimiz seçimlerde eş genel başkanlar için esnetilen parti tüzüğündeki iki dönem kuralının, yine bu dönemde sadece eş genel başkanlar için esnetilmesini tartışıyor. Aralarında Pervin Buldan, Meral Danış Beştaş, Ayşe Acar Başaran, Mahmut Toğrul, Nimetullah Erdoğmuş, Hişyar Özsoy, Hüda Kaya, Filiz Kerestecioğlu, Garo Paylan’ın da bulunduğu 16 isim iki döngü kuralına takıldı. HDP’nin milletvekili seçemediği bazı illerde seçmenin motivasyonunu artırmak amacıyla iki dönem kuralına takılan Filiz Kerestecioğlu ve Garo Paylan gibi bazı isimlerin aday gösterilebileceği belirtiliyor. oy potansiyeli yüksektir.
YASAKLANAN İSİMLER ADAY OLACAK MI?
Partinin kapatılma riskine karşı Yeşil Sol Parti ile seçime girme kararı alan HDP için kapatma davasının yarattığı bir risk daha var; olası bir kapatma kararıyla birlikte 451 kişiye siyasi yasak. Bu 451 kişiden 56’sı HDP’nin mevcut milletvekili. Yani HDP kapatılırsa 59 milletvekilinden 56’sı siyasetten men edilecek. Bu kişilerden herhangi birinin aday gösterilmesi halinde Yeşil Sol Parti listelerinden Meclis’e girseler bile seçimden sonra alınacak kapatma kararı ile bağımsız milletvekili olarak devam edecekler ve meclisteki sandalye sayıları azalacak. Dolayısıyla mevcut milletvekillerinin yeniden aday gösterilmesi kararında siyasi yasak ihtimali belirleyici olacak. Bu isimler arasında HDP Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ve Mithat Sancar’ın yanı sıra Küme Başkan Yardımcısı Saruhan Oluç, Eş Genel Başkan Yardımcısı Tayip Temel, milletvekilleri Sezai Temelli, Serpil Kemalbay, Mehmet Rüştü Tiryaki, Musa Piroğlu, Ömer Öcalan, Murat Çepni yer alıyor. , Kemal Bülbül.
HEM HDP HEM YEŞİL SOL EŞ LİDERLER YASAKLILAR LİSTESİNDE
Siyasi yasak aranan isimler arasında şu anda milletvekili olmayan ancak aday gösterilmesi muhtemel çok sayıda HDP’li siyasetçi de var. Seçim listelerinde yer alacak HDP Eşbaşkanları Sancar ve Buldan ile Yeşiller ve Sol Parti Eşbaşkanları İbrahim Akın ve Çiğdem Kılıçgün Uçar siyasi yasak istenen isimler arasında yer alıyor.
BAZI İSİMLER DIŞINDA YASAK RİSKİ ALMADAN EĞİLİMLER
HDP yönetiminin siyasetten men edilme riski taşıyan adayları aday göstermeme eğilimi hakim. Ancak eş genel başkanlar da dahil olmak üzere partinin çeşitli kademelerinde yöneticilik yapan bazı isimlerin yasaklanma riski de dikkate alınarak deneyim aktarımı amacıyla aday gösterilebileceği belirtiliyor.
CHP’DEKİ İTTİFAK ŞİRKETLERİ ADAYLIĞI ETKİLİYOR
Bir önceki seçimden farklı olarak aday aday sayısını bir önceki seçime göre ikiye katlayan Cumhuriyet Halk Partisi’nde (CHP), ittifak üyeliği adaylık süreçlerini de etkileyecek. Millet İttifakı’nın TBMM’de en çok sandalyeye sahip partisi CHP, bir yanda DÜZGÜN Partisi, diğer yanda DEVA, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ve Saadet Partisi ile milletvekili seçim listesi için çalışıyor. İttifakın diğer tarafları.
İYİ Parti, DEVA, DP, Gelecek Partisi ve SAADET kendi listelerinden aday göstermeye kapılarını kapattığı için bu partilerin CHP listelerinde yer alması bekleniyor. CHP’nin ittifak ortağı partilere kaç sandalye kazandıracağı netlik kazanmazken, dört partinin Meclis’te küme oluşturacak kadar 20 milletvekili çıkarmayı hedeflediği söyleniyor. CHP’nin kendi listelerini belirlerken bu sayıyı dikkate alarak hareket edecek olması, başvuru rekoru kıran aday adaylarının aday olma ihtimalini bir nebze olsun azaltıyor.
İYİ PARTİ VE CHP’NİN YASA TERCİHİ
İYİ Parti ve CHP’nin aday gösterme kararını etkileyen bir diğer unsur da seçimi kazanması durumunda bürokrasi ve bakanlıklarda yapılacak değişiklikler. Her iki partinin de bakan olarak atayacağı isimlerin yanı sıra bürokraside kritik görevlere atayacakları kadroları da olacak. Bu görevlerde tercih edilecek isimlerin milletvekili olmaları mümkün olmadığından, her iki taraf da milletvekili olmayı planladıkları bazı isimler için yasama ve yürütmenin ortasında bir tercih yapacak.
MHP VE DÜZGÜN PARTİ’NİN ELLERİ KOLAY
CHP’nin mecliste daha fazla sandalyeye sahip olması ve cumhurbaşkanı adayını çıkaran parti olması nedeniyle listelerini diğer partilere açması gerektiğini savunan DÜZGÜN Partisi, listelerini diğer ittifak ortağına kapattığı için adaylık süreçlerini daha rahat yürütüyor. partiler Kendi adı, amblemi ve adaylarıyla seçime giren MHP’de şu anda parti içi istikrar dışında aday tercihlerini zorlayan hiçbir unsur yok.
